Trò chơi chắn không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt Nam. Các cước Ù Chắn không chỉ mang lại điểm số cao mà còn tạo ra sự kích thích và thách thức trong trò chơi. Tuy nhiên, để thực hiện thành công các cước ù, người chơi cần phải có khả năng đọc hiểu tình huống và tính toán lượng bài còn lại trong bộ bài. Bài viết dưới đây Mana88 sẽ giúp bạn khám phá những loại ù phổ biến trong bài Chắn và cách nhớ các cước ù chắn đầy đủ, dễ hiểu
Giới thiệu về bài Chắn
Bài chắn là một trong những thể loại bài dân gian phổ biến ở Việt Nam. Bài chắn dựa trên nguồn gốc từ bài Tổ tôm, bài chắn đã được sáng tạo thành hai phiên bản chính: chắn bí tứ (4 người chơi) và chắn bí ngũ (5 người chơi). Trong đó, chắn bí tứ là loại chắn thông dụng được các bài thủ sử dụng nhiều nhất.
Trong bài chắn, không sử dụng hết 120 quân bài trong bộ bài Tổ tôm, mà chỉ sử dụng khoảng 100 quân bài. Các quân bài bị lược bỏ bao gồm Nhất sách, Nhất vạn, Nhất văn, Lão và Thang. Các quân bài trong bài chắn được phân biệt bằng hình ảnh và chữ. Người chơi có thể nhớ bài bằng cách nhìn vào hình ảnh trên mặt quân bài hoặc dựa vào chữ ở đầu mỗi quân bài. Các chữ “Nhị”, “Tam”, “Tứ”, “Ngũ”, “Lục”, “Thất”, “Bát”, “Chi” nằm ở phía bên tay phải, trong khi “Vạn”, “Văn”, “Sách” nằm ở phía bên tay trái.
Một mẹo nhỏ để nhớ các ký tự và các cước Ù Chắn là câu khẩu quyết “vạn vuông, văn chéo, sách loằng ngoằng”. Điều này có nghĩa là các quân bài thuộc hàng vạn thường có ký tự vuông, các quân thuộc hàng văn thì ký tự thường hình chéo, và các quân thuộc hàng sách thì có ký tự hơi lằng ngoằng.
Hai loại Ù phổ biến trong bài Chắn
Trước khi tìm hiểu cách nhớ các cước Ù Chắn cơ bản, chúng ta cùng làm quen với 2 loại ù phổ biến hiện nay trong Chắn:
Ù Bạch Thủ
Ù Bạch Thủ là một trong các cước Ù Chắn, là khi bạn đã có sẵn trên tay và dưới chiếu một số chắn và cạ, và bạn đang chờ một lá bài cụ thể để hoàn thành Ù. Trong trường hợp Ù Bạch Thủ, bạn cần có ít nhất 5 chắn, 4 cạ và một con què đang chờ sẵn. Khi bạn rút được lá bài từ nọc mà nó kết hợp với con bài bạn đang chờ, tạo thành một cặp chắn hoặc cạ, thì bạn đã Ù. Ù Bạch Thủ là một kiểu Ù phổ biến và đòi hỏi sự chờ đợi và tính toán kỹ lưỡng.
Ù Rộng
Để Ù Rộng, bạn cần có ít nhất 6 chắn, 3 cạ và một con què đang chờ sẵn trong tay. Tổng cộng, bạn cần có 9 bài chắn và cạ để đạt điều kiện Ù Rộng. Con què trong trường hợp này chính là lá bài mà bạn đang chờ để hoàn thành Ù.
Khi bạn rút được một lá bài từ nọc mà nó hoàn toàn phù hợp với con bài bạn đang chờ, tạo thành một cặp chắn hoặc cạ, bạn đã Ù rộng. Điều này có nghĩa là bạn đã đạt được thắng lợi trong ván Chắn và sẽ được tính điểm Ù.
Các cước Ù Chắn cơ bản dễ nhớ
Các cước Ù Chắn cần nhớ dành cho anh em tân thủ:
Các cước Ù Chắn được tính có gà
Một số quy định về cước Ù Chắn có tính gà như sau:
Ù bòn bạch thủ: 5 chắn và chờ thêm 1 quân lẻ để tạo 6 Chắn.
Ù bòn bạch thủ chi: 5 chắn và cây chi lẻ đang chờ Ù.
Thập thành: Ù tròn 10 chắn.
Kính tứ chi: Ù gồm 16 cây đen trong bài chắn và 4 cây chi.
Bạch định: Ù gồm 20 quân bài đen.
Tám đỏ: Ù gồm 8 quân bài đỏ và 12 quân bài đen.
Bạch thủ chi: Ù gồm lá bài chi.
Các cước Ù Chắn được tính không có gà
Ù chắn xuông: Ù bình thường hoặc quên xướng.
Ù chắn thông: Ù sau khi đã Ù hoặc treo tranh trước đó.
Ù chì: Ù tại cửa chì.
Ù thiên: Ù ngay sau khi chia bài.
Ù địa: Ù ngay sau khi bốc cây nọc hoặc chưa bốc cây nọc nào.
Chiếu Ù: Có 3 cây giống nhau và đợi Ù.
Ù 8 đỏ: Ù với 8 quân đỏ.
Ù lèo: Ù có cửu vạn, chi chi, bát sách.
Ù tôm: Ù gồm tam sách, tam vạn, thất văn.
Cách tính cước của bài Ù Chắn dành cho Tân thủ
Trong Chắn, các cước Ù Chắn được tính điểm và có thể có dịch tùy thuộc vào loại cước ù. Dưới đây là cách tính điểm và dịch cho mỗi loại cước ù chắn cụ thể:
Cước ù suông:
Điểm: 2 điểm.
Dịch: Không có dịch.
Các cước ù thông, ù trì, ù có thiên khau, ù có chiếu, ù có bòn:
Điểm: 3 điểm.
Dịch: 1 dịch.
Các cước ù thiên ù, ù địa, ù chiếu, ù bòn, bạch thủ, ù tôm:
Điểm: 4 điểm.
Dịch: 1 dịch.
Cước ù bạch thủ chi:
Điểm: 6 điểm.
Dịch: 3 dịch.
Cước ù lèo:
Điểm: 5 điểm.
Dịch: 2 dịch.
Cước ù bạch định:
Điểm: 7 điểm.
Dịch: 4 dịch.
Cước ù tám đỏ:
Điểm: 8 điểm.
Dịch: 5 dịch.
Cước ù thập thành (kinh tứ chi, phá thiên):
Điểm: 12 điểm.
Dịch: 9 dịch.
Điểm: 20 điểm.
Dịch: 17 dịch.
Cước ngư ông bắt cá (nhà lầu xe hơi hoa rơi cửa phật):
Điểm: 30 điểm.
Dịch: Không có dịch.
Điểm tổng của mỗi cước ù chắn được tính bằng cách cộng điểm của cước đó với số điểm ù tương ứng và cộng thêm số dịch tương ứng (nếu có). Ví dụ, nếu bạn có một cước ù thông (3 điểm) và có dịch (1 dịch), tổng điểm của cước ù đó sẽ là 3 + 3 + 1 = 7 điểm.
Trên đây là thông tin chi tiết về các cước Ù Chắn. Bài chắn không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn mang ý nghĩa văn hóa và gắn kết cộng đồng. Nó tạo ra không khí hào hứng và thú vị trong các buổi gặp gỡ bạn bè và gia đình, đồng thời rèn luyện tư duy, tính toán và chiến thuật cho người chơi. Hãy chia sẻ với bạn bè, người thân cách chơi bài Chắn và các cước Ù Chắn cơ bản để có trải nghiệm thú vị với bộ môn này nhé!